Rada Języka Polskiego przy Prezydium PAN ogłosiła zmiany zasad ortografii. Zaczną one obowiązywać od 1 stycznia 2026 roku. Wykaz wszystkich zmian zabiera trochę miejsca. Naszą prezentuję traktujemy wybiórczo.
- W ostatnich latach, z różnych powodów, nasz język zmienia się jeszcze szybciej, ale to nadal jest język polski - wyjaśnia w rozmowie z RadioZET.pl dr hab. Joanna Satoła-Staśkowiak.
W specjalnym oświadczeniu czytamy m.in. „...Rada Języka Polskiego przy Prezydium PAN uznała, że wprowadzenie tych zmian, dotyczących wyłącznie tzw. konwencjonalnych zasad pisowni, przyniesie korzyść w postaci uproszczenia i ujednolicenia zapisu poszczególnych grup wyrazów i połączeń, eliminacji wyjątków, a także likwidacji przepisów, których zastosowanie jest z różnych powodów problematyczne, np. wymaga od piszącego zbyt drobiazgowej analizy znaczeniowej tekstu...”
Aby dać wszystkim osobom oraz instytucjom, zwłaszcza wydawcom, autorom słowników i programów szkolnych czas na przygotowanie się do nowej sytuacji, Rada postanowiła, że uchwalone zmiany zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2026 r.
Z dużej litery zapisywać będziemy Brodniczanina i Nowomieszczanina, Jabłonowianina i Górznianina – spróbujmy poćwiczyć dalej, są przecież nazwy dzielnic, gmin, wsi i mieszkający tam np. Zgniłobłotniczanie.
Wprowadzenie pisowni wielką literą wszystkich członów wielowyrazowych nazw geograficznych i miejscowych, których drugi człon jest rzeczownikiem w mianowniku, typu Jezioro Bachotek Morze Marmara, Pustynia Gobi, Półwysep Hel, Wyspa Uznam, Jezioro Niskie Brodno
W nazwach obiektów przestrzeni publicznej wprowadzenie pisowni wielką literą stojącego na początku wyrazu aleja, brama, bulwar, osiedle, plac, park, kopiec, kościół, klasztor, pałac, willa, zamek, most, molo, pomnik, cmentarz (przy utrzymaniu pisowni małą literą wyrazu ulica), np. ulica Józefa Piłsudskiego, Aleja Róż, Brama Warszawska, Plac Zbawiciela, Park Kościuszki, Kopiec Wandy, Kościół Mariacki.
Wprowadzenie pisowni wielką literą wszystkich członów (oprócz przyimków i spójników) w wielowyrazowych nazwach lokali usługowych i gastronomicznych, np. Karczma Słupska, Kawiarnia Literacka, Księgarnia Naukowa, Kino Charlie, Apteka pod Orłem, Bar Flisak, Hotel pod Różą, Hotel Campanile, Restauracja pod Żaglami, Winiarnia Bachus.
Wprowadzenie pisowni wielką literą wszystkich członów w nazwach orderów, medali, odznaczeń, nagród i tytułów honorowych, np. Honorowy Obywatel Brodnicy, Nagroda im. Jana Karskiego i Poli Nireńskiej, Nagroda Nobla, Nagroda Pulitzera, Nagroda Templetona, Nagroda Kioto, Literacka Nagroda Europy Środkowej Angelus, Nagroda Artystyczna Miasta Lublin, Nagroda Literacka Gdynia, Śląska Nagroda Jakości,
Zmiana zasad ortografii? Wiemy to i czujemy, nawet z własnego doświadczenia, że język zmienia się nieustająco. - Myślę, że nie chodzi tu ani o "liberalizację języka", ani o przyzwalanie na rozpowszechnianie "błędnych" form, ani nawet o "modę językową", bo rolą językoznawców, także tych zasiadających w Radzie Języka Polskiego, jest dbałość o język, a także świadome obserwowanie zjawisk językowych. Językoznawcy nie pouczają, nie wyznaczają trendów, jedynie opisują to, co i tak ma miejsce - komentuje dla RadioZET.pl dr hab. Joanna Satoła-Staśkowiak.
- Proszę pamiętać, że język zmienia się nieustająco. Nawet jeśli się z tym nie zgadzamy, to i tak naturalną cechą języka jest zmiana. Nie mówimy dziś jak ludzie w XIX wieku, ani nawet ludzie początku XX wieku. W ostatnich latach, z różnych powodów, nasz język zmienia się jeszcze szybciej, ale to nadal jest język polski - wyjaśnia dr hab. Joanna Satoła-Staśkowiak.
Oprac. (bd)
Napisz komentarz
Komentarze