Nekropolie Brodnicy i powiatu brodnickiego skrywają szczątki ludzi, którzy poświęcili swe życie dla dobra naszego regionu, kraju oraz przyszłych pokoleń. Wśród wielu grobów osób wybitnych i zasłużonych odnajdziemy dwa wyjątkowe. Spoczywają w nich kobiety, znane pisarki - Anna z Bardzkich Karwatowa i Wanda Brzeska, których literacka i naukowa sława, w czasach gdy żyły i tworzyły, sięgała daleko poza ziemię brodnicką, a o których współczesnym przypomniała Rada Powiatu w Brodnicy, ogłaszając 2023 rokiem obu tych znamienitych postaci.
Na cmentarzu parafialnym w Bobrowieprzy kościele p.w. św. Jakuba Apostoła w rodzinnym grobie Karwatów spoczywa Anna Antonina z Bardzkich Karwatowa urodzona 17 stycznia 1854 roku w Małym Turzu (pow. tczewski) jako córka Nikodema Bardzkiego herbu Orla i Anny Łyskowskiej herbu Doliwa (siostry Ignacego). Na ziemię brodnicką trafiła w 1875 roku za mężem, doktorem prawa Józefem Karwatem (herbu Murdelio) z Wichulca, gdzie wraz z nim zamieszkała. Prowadziła bardzo aktywne literackie życie i udzielała się społecznie. Była felietonistką „Gazety Toruńskiej”, publikowała także we lwowskim piśmie „Ruch Literacki”. W Brodnicy powołała Towarzystwo im. Piotra Skargi dla kobiet i dziewcząt, którego celem było szerzenie oświaty oraz moralności wśród ludu. Jej twórczość to przede wszystkim proza powieściowa oraz liczne utwory poetyckie, które opublikowała w dwóch zbiorach zatytułowanych „Z mojej teki”. Zmarła 17 marca 1932 roku.
Na cmentarzu parafialnym w Jabłonowie Zamku wieczny odpoczynek znalazła Wanda Emilia Maria Brzeska - autorka prac naukowych, powieści, inscenizacji teatralnych i nowel. Urodziła się 19 listopada 1893 roku w Krotoszynie k. Barcina (pow. szubiński) jako dziesiąte, najmłodsze dziecko Juliana Brzeskiego herbu Oksza (1849-1929) i Józefy z hrabiów Węsierskich herbu Belina (1855-1928). Była doktorem filozofii. Szczególnie interesowała się etnografią, badała folklor i kulturę Kaszub i Pomorza, także na terenie powiatu brodnickiego. Oprócz prac, powieści i nowel, opublikowała również dwa tomiki wierszy. Pod koniec życia znalazła schronienie w Zgromadzeniu Sióstr Pasterek od Opatrzności Bożej. Tu zmarła 10 marca 1978 roku.
- Odwiedzając rodzinne groby na cmentarzach, poświęćmy chwilę na refleksję o wybitnych mieszkańcach naszego powiatu, którzy odeszli do wieczności. Przechodząc obok ich grobów przystańmy na moment i oddajmy im należną cześć - apeluje starosta brodnicki Piotr Boiński. - Dorobek poprzednich pokoleń stanowi fundament naszej współczesnej zbiorowej tożsamości - dodaje przewodniczący Zarządu Powiatu w Brodnicy.
Dzień Wszystkich Świętych oraz Zaduszny są także okazją do przypomnienia dawnych i teraźniejszych miejsc pochówku zmarłych w naszym regionie. Na stronie Aktualności Starostwa Powiatowego w Brodnicy przywoływaliśmy przed laty informacje na ten temat na podstawie popularnych publikacji historycznych o Brodnicy Alfonsa i Mariusza Malickich oraz Jerzego Wultańskiego. Artykuł o zapomnianych brodnickich nekropoliach można znaleźć pod adresem
Informacje o zapomnianych i nieistniejących cmentarzach dostępne są nie tylko w źródłach drukowanych autorstwa przywołanych autorów. Wiadomości o nekropoliach powiatu brodnickiego łącznie z precyzyjną lokalizacją na mapie można znaleźć w internecie. Umiejscowienie dawnych cmentarzy w gminach naszego powiatu znajdziemy na stronie http://lapidaria.wikidot.com/brodnicki, prezentującej zapomniane cmentarze Pomorza i Kujaw.
pm, fot. P.Majchrzak/ Archiwum
Napisz komentarz
Komentarze